Massachusetts Tıp Derneği'nin haftalık olarak yayımladığı tıp mecmuası “The New England Journal of Medicine”ın son sayısında enteresan bir olay yer aldı. Yapılan açıklamalarda 24 yaşındaki bir bayanın, daha çok Ortaçağ'da görülen “kutsal ateş” ya da “St Anthony ateşi” olarak bilinen son derece sancılı bir hastalığa yakalandığı ifade edildi.
Her şey, bahtsız bayanın ayaklarında yanma hissi duymasıylabaşlıyor. Ayak parmaklarından uyluk kemiğinin ortasına kadar uzanan yanma hissi üzerine doktora başvuran bayanın, yapılan incelemeler sonucunda ayaklarında renksizleşme meydana geldiği ve aşırı derecede soğuk olduğu tespit edildi.
Derhal tedavisine başlanan bayanın, alt bacaklarında ve ayaklara kan pompalayan atar damarlarında nabız olmadığı anlaşılmış. Bunun üzerine bayan üzerindeki incelemelerini daha da derinleştiren tabipler, heparin tedavisine başladılar. Kanın inceltilmesini sağlayan heparin, bayanın bacaklarındaki ağrının azalmasını sağlamış. Bu süreç içerisinde bayanın ayakları tekrar ısınmaya başlamış olsa da ayak parmaklarından biri kangren olduğu için kesilmek zorunda kalınmış.
Son olarak hekimler, bayanın ergotizm nedeniyle St Anthony ateşi hastalığına yakalandığına kanaat getirdiler. Ortaçağ'da, bilhassa Avrupa'yı kasıp kavuran bu hastalık, günümüzde neredeyse hiç görülmüyor. Bu nedenle bir bayanda yine bu sancılı hastalığın görülmesi, tabiplerin bayanı daha yakından incelemesine neden oldu.
St Anthony ateşi hastalığı nedir?
St Anthony ateşine neden olan temel şey, ergotizm olarak bilinen farklı bir zehirlenme tipi. Ergotizm, çavdar mahmuzu zehirlenmesi olarak da biliniyor ve “Claviceps purpurea” olarak bilinen bir mantar, bu zehirlenmeye neden oluyor. Mantar, zehirlenmenin isminden da anlaşılabileceği üzere çavdar aracılığıyla insanlara bulaşıyor.
Ergotizm; kan damarlarında daralma, cildin soyulması ve ağrılı nöbetler geçirilmesine neden oluyor. Bu zehirlenme sonucunda ortaya çıkan St Anthony ateşi hastalığı, bilhassa de 14 ile 17. yüzyıllar ortasında Avrupa'da çok sayıda mevte neden olmuştu. Hatta beşerler, bu hastalık nedeniyle akıllarını yitirmiş ve kendilerini sokaklara atmışlar.
Çavdar mahmuzundan elde edilen kimyasallara ergot alkaloidleri deniliyor. Bu alkaloidlerden bir tanesi de ergotamin. 16. yüzyılda doğum başlatmak için kullanılan bu husus, günümüzdeyse bilhassa de migren tedavisinde kullanılıyor ve birtakım ilaçların etken unsuru olarak karşımıza çıkıyor. Tabipler, 24 yaşındaki bu bayanın, kullandığı migren ilacının bedendeki öbür bir ilaçla birlikte komplikasyon oluşturması nedeniyle bu hastalığa yakalandığını düşünüyorlar. Neyse ki bayan, bir parmağı kesilmesine karşın bu hastalıktan kurtulmayı başardı.
