Dünyanın en varlıklı insanı Elon Musk, 2020 yılının ağustos ayında sahibi olduğu Neuralink isimli şirket tarafından geliştirilen ‘beyin çipi’ni tanıtmıştı. İnsan beynine implante edilebilen beyin-bilgisayar arayüzleri geliştiren şirket, v.09 aygıtı ile insanlığın geleceği için ‘çığır açıcı’ gelişmelere ön ayak olmayı ve birçok tıbbi hususa tahlil getirebilmeyi umuyor.
2021 başlarında aygıtın bir maymun üzerinde de başarılı olduğu belirtilen aygıt hakkında geçtiğimiz günlerde yeni gelişmeler yaşanmıştı. Bizim de sizlere aktardığımız bu haberde şirketin, beşerli deneyleri yürütecek uzmanlar için iş ilanı açtığı belirtilmiş ve klinik deneylerin yakında başlayabileceği aktarılmıştı. Lakin birçok bilim insanı, Musk’ın bu planı ile ilgili tasalarını lisana getirmeye başladı.
‘Teknoloji hakkında gereğince açıklama yok’
Gelen haberlere nazaran kimi bilim insanları, Musk’ın insan beynine çip yerleştirme amaçları konusunda kaygılı. Uzmanlar, deneylere katılacak olan iştirakçilerin için bu stil teknolojilerin değerli riskler doğurabileceğini düşünüyor. Wiconsin-Madison Üniversitesi’nden Dr. Karola Kreitmair de bu insanlardan biri.
Kreitmeir çip ile ilgili yaptığı açıklamalarda, “Bu tıp bir teknolojinin kullanılabilir hâle gelmesi sonucunda oluşabilecek tesirler hakkında kâfi kamuoyu söylemi olduğunu düşünmüyorum. Kâr emeli güden şirketlerin bu biçim emelleri konusunda biraz şüpheliyim. Umarım hakikaten insanlara yardım etmek istiyorlardır” sözlerine yer vererek kanılarını aktardı.
‘Ticari karlar için sömürülebilir’
Neuralink’in hedefi felç üzere nörolojik hastalıkların üstesinden gelebilen bir teknolojiyi insanlığa sunmak. Fakat Elon Musk, bu teknolojinin çok daha ileri düzeye ulaşabileceğini ve makineler tarafından geride bırakılmamak için beşerler ve yapay zekâ ortasında ‘ortak bir ömür’ oluşturulabilmesini umuyor.
Uzmanlar da Neuralink’in bu hedefleri konusunda başlarında soru işaretleri olduğunu aktarıyor. New York’ta bulunan SUNY Upstate Üniversitesi’nden Dr. Syd Johnson da bu gayeler ile ilgili, “Şayet hakikaten felçli bireyler için geliştirilmesi isteniyorsa, pazarın çok küçük olduğu, fiyatların da kıymetli olduğu unutulmamalıdır. Bu usul niş eserler, ticari karlar için sömürülüp kullanılma riskine sahip” sözlerini kullandı.
Etik tasalar ortaya çıkabilir
The Daily Beast isimli internet sitesine demeçler veren öteki bilim insanları ise projeden temkinli bir formda umutlu olduklarını; fakat Musk ve şirketin şimdi ele almadığı mevzular olduğunu söz etti. Bir klinik deney iştirakçisinin fikrini değiştirip çıkmak isteyebileceğini aktaran uzmanlar, aykırı giden durumlar için gereken teknolojinin mevcut olmama ihtimaline vurgu yaptı.
Bunun yanı sıra uzmanlar, çipler insanların beynindeyken Neuralink şirketinin iflas etmesi durumunda neler olacağını da sorguladı. Şirketin bir öteki kuruluşa satılırsa müşteri bilgilerinin ne olacağı da uzmanların endişelendiği hususlar ortasında yer aldı. Ayrıyeten implante edilebilen bu aygıtların ne kadar müddetle beyinde durabileceği, gerekli güncellemelerin tüm insanlara sağlanıp sağlanamayacağı da gelen yorumlar ortasında yer aldı.
Son olarak, şayet teknoloji istenilen düzeye ulaşırsa oluşabilecek etik telaşların da altı çizildi. Dr. Kreitmair, çipin tıp konusunda işe yarama ihtimalinin bulunduğunu; lakin ileride bu aygıtı kullanarak birtakım makûs hedefli insanların, aygıtı kullanarak şahsî datalara erişme üzere korkutucu ataklar yapabileceğini aktardı. Farklı bilim insanları da bu teknolojinin hükümetler ve şirketler üzere yerler tarafından kullanılabileceğini ve ‘özgürlüğün son kalesi’ olarak tanımlanan beynimizi kısıtlayabileceğini kaydetti.
