Bilim insanları, uzun vakittir devam eden kozmik bir gizemi çözmek için laboratuvar ortamında süpernova şok dalgalarının minyatür bir versiyonunu oluşturmayı başardı. Süpernovada öldükleri ya da patladıkları vakit güçlü şok dalgaları yayan yıldızların bu güçlü şok dalgalarıyla kozmostaki kozmik ışınları yahut yüksek güçlü parçacıkları harekete geçirdiği açıklandı. Araştırma, Amerika Birleşik Devletleri Güç Bakanlığı’na bağlı Stanford Memleketler arası Hızlandırıcı Laboratuvarı (SLAC) bünyesinde gerçekleştirildi.
SLAC’te misyon yapan bilim insanlarından biri olan Frederico Fiuza, büyüleyici olarak nitelendirilen kelam konusu sistemlerin çok uzakta yer almalarından ötürü incelenmesinin güç olduğunu aktardı. Süpernovaların ölçeklendirilmiş bir versiyonunu oluşturarak kozmik şok dalgalarını daha yeterli inceleme fırsatı yakalayan bilim insanları, çalışmaları Kaliforniya’da bulunan Lawrance Livermore Ulusal Laboratuvarı’nda yürüttü.
Dalgalar, X ışını teknolojisiyle gözlemlendi:
Araştırmacılar birbirini gaye alan iki plazma akışı oluşturmak emeliyle karbon katmanlara lazerler yardımıyla müdahale etti. Plazma akışlarının çarpışması üzerine de bir süpernova kalıntısına benzeri şartlarda şok dalgaları ortaya çıkmış oldu. Bilim insanları, deneyi hem optik teknolojiler hem de X ışını teknolojisini kullanarak gözlemlediklerini aktardı. Bunlara ek olarak uzmanlar, yaptıkları incelemelerde bilgisayar modellemesinden de faydalandı. Konuyla ilgili açıklama yapan araştırmacılardan bir tanesi olan Anna Grassi, araştırmalarla ilgili olan birtakım ayrıntıların astrofizik gözlemcilerine bırakılması gerektiğini ve bu alanda kimi simülasyonların devreye girdiğini söyledi.
Çalışmayı yürüten grup, yaptığı açıklamada bilgisayar modellemelerinin mümkün tahlilleri ortaya çıkarma konusunda yüksek muvaffakiyet getirdiğini ve bu yüzden hızlandırılmış elektronların yaydığı X ışınlarını araştırmaya ve bilgisayar simülasyonlarını geliştirmeye devam edeceklerini aktardı. Bir sonraki araştırmadaysa bu çalışmada incelenen elektronlara ek olarak şok dalgaları tarafından patlatılan olumlu yüklü protonların inceleneceği söylendi. Çalışma, 8 Haziran tarihinde Nature Physics isimli mecmuada yayınlandı.
