Yabanî tabiatta canlılar, varlıklarını sürdürebilmek için yırtıcı avcılara karşı çeşitli savunma stratejileri geliştirmek zorundadır. Canlıların en sık başvurduğu savunma stratejisi ise, avcılar tarafından fark edilmelerini engelleyen kamuflajdır.
Sığ sulardaki balıklar, avcılardan korunmak için çoklukla şeffaf ya da ayna gibisi bir yüzeye sahip olmayı tercih ediyorlar. Lakin bahis, Güneş ışığının ulaşamadığı 650 metre üzeri derinliklere geldiğinde bu kamuflaj metotları işe yaramaz hale geliyor.
Ultra-siyah balıklar, üzeylerine gelen ışığın neredeyse tamamını emiyor
Güneş ışığının ulaşamadığı bölgelerde birden fazla avcı, avlarını görebilmek için biyolüminesans ismi verilen bir formül ile kimyasal enerjiyi ışık gücüne dönüştürüp avlarını ortaya çıkarmaya çalışır. Bu türlü bir avcıya karşı ışığı yansıtan bir yüzeye sahip olmak, hayatta kalmak için pek de avantaj sağlamaz.
Pigmentasyon ise derin denizlerdeki en inançlı kamuflaj sistemlerinden biridir. Pigmentasyon gerçekleştiren canlılar, biyolüminesans ile ışık yayan canlılardan gelen ışığın neredeyse tamamını emer. Böylelikle avcı, avının yerini tespit edemez.
Pigmentasyon, hem av hem de avcılar tarafından kullanılıyor
Smithsonian Ulusal Tabiat Tarihi Müzesi’den zoolog Karen Osborn, Meksika ve Monterey Körfezi'ndeki araştırmaları sırasında orta derinliğe bırakılan ağlar sayesinde bu ultra-siyah balıklardan kimilerini incelemek üzere yakalamayı başardı.
Sorun şu ki, bu ultra-siyah balıklar, üzerlerine gelen ışığın yaklaşık yüzde 99,5’ini emiyor, yalnızca yüzde 0,5’ini geri yansıtıyor. Bu nedenle objelerden yansıyan ışığı algılayarak çekim gerçekleştiren fotoğraf makineleri ile balığın fotoğrafını çekmek pek de mümkün olmuyor.
İnsan üretimi rastgele bir yapıdan daha siyah olan bu balıkların bu kadar koyu renkli olmasının nedeni, melanozom ismi verilen bir pigment tipi. Aslına bakacak olursak bu pigmentlerdeki melanin, insanlardaki ile misal bir çalışma prensibine sahip. Sırf ortaya çıkan sonuç, ortam kaidelerine bağlı olarak daha farklı oluyor.
Pigmentasyon yoluyla ilgili bir öbür enteresan bilgi ise hem avcılar hem de avlar tarafından kullanılıyor olması. Avlar, saklanmak için bu prosedüre başvururken avcılar, kendi biyolüminesans ışıklarından saklanmak ve avları ürkütmemek için pigmentasyona başvuruyor.
