Asıl olarak 1954 yılında kurulmuş olsa da CERN denildiği vakit çabucak hemen hepimizin aklına devasa büyüklükte olan, içerisinde kainatın atom yapısı, elektronlar ve cihanın başlangıcına dair birçok fizik deneyi gerçekleştirilen Büyük Hadron Çarpıştırıcısı geliyor. Bilhassa Büyük Hadron Çarpıştırıcısı ve deneylerle bilim dünyasında birçok prensip imza atan Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi (CERN), bugünlerde yeni bir hadron çarpıştırıcısı inşa etmeye hazırlanıyor.
2038 yılına kadar inşasının tamamlanması planlanan ve 100 kilometre uzunluğunda olacak olan bu yeni hadron çarpıştırıcısı, CERN'e 21 milyar euroya mal olacak. Şu an mevcut olan ve üzerinde geliştirmeler yapılan 27 kilometrelik Büyük Hadron Çarpıştırıcısı ise 2021 yılının mayıs ayında tekrar kullanıma açılacak ve 2024 yılına kadar kullanılacak. Akabinde tekrar bakıma alınacak olan Büyük Hadron Çarpıştırıcısı, 2027 yılında tekrar kullanıma açılacak.
Yeni hadron çarpıştırıcısı, farklı araştırmaların da kapısını aralayacak:
Yeni hadron çarpıştırıcısı, daha fazla uzunlukla birlikte daha fazla ivmeye imkân verecek. Bu bağlamda en geç 2050 yılına kadar yeni hadron çarpıştırıcısı, şu an mevcut olan çarpıştırıcıdan 6 kat daha fazla kuvvetle atomları çarpıştırıyor olacak. Ayrıyeten bu yeni hadron çarpıştırıcısı, elektronları ve pozitronları çarpıştırarak 'Higgs bozonu' alanında da yeni çalışmalar yapılabilmesini sağlayacak. Ancak bu yeni hadron çarpıştırıcısı projesi bilim dünyasından da kimi reaksiyonlar alıyor. Birtakım bilim insanları, bu projenin yüksek risk / yüksek kar senaryosunda olduğunu ve yapılan yatırımların karşılığının beklendiği üzere geri alınamayabileceğini belirtiyor.
Frankfurt İleri Araştırmalar Enstitüsü'ne bağlı bilim insanı Sabine Hossenfelder, yeni hadron çarpıştırıcısı projesiyle ilgili korkularını, “Bu projeyle bir arada onlarca milyar euroluk sayılardan bahsediliyor. Bence bilim dünyası şu an bu derece geniş yatırımlı bir araştırmayı yürütebilecek kapasitede değil. Birtakım kısımlarda bu projeyi sorumsuz buluyorum. Neden bu paraları, memleketler arası global ısınma ya da salgın araştırmalarında kullanmıyoruz?” kelamlarıyla lisana getiriyor.
