Tüm dünyayı tesiri altına alan koronavirüse karşı hâlâ tesirli bir ilaç ya da aşı geliştirilebilmiş değil ve bahis üzerindeki tartışmalar da devam ediyor. Bir küme bilim insanı da bu tartışmalara farklı bir bakış açısıyla katılıyor.
32 ülkeden 239 bilim insanı, Dünya Sıhhat Örgütü’ne (DSÖ) yazdığı bir açık mektupta COVID-19’un hava yolluyla geçebildiğini söz etti. Bu, hâlihazırda bilinen bir durum fakat bilim insanları mevzuyu bir adım daha öteye götürüyor.
Havadan bulaşma tehlikesi
Şu anki niyet, enfekte olmuş bir kişinin burnundan ya da ağzından çıkan damlacıklar vasıtasıyla COVID-19’un yayıldığı istikametinde. DSÖ’nün salgının başından bu yana yer aldığı pozisyon da daha büyük teneffüs damlacıklarının süratli bir formda yere düşüğü biçiminde ki bu yüzden toplumsal ara kuralları değer taşıyor.
Lakin bu açık mektubu kaleme alan bilim insanları, örgütün, aerosoller olarak isimlendirilen daha ufak damlacıkların asılı kaldığı hava yoluyla geçişin ehemmiyetini küçümsediğini tabir ediyor. Bu aerosoller, damlacıklardan daha süratli hareket edebiliyor ve enfekte olan kişi o alanı terk ettiğinde de hava asılı kalabiliyor.
Yazılan açık mektuba nazaran birçok çalışmada, mikro damlacıkların havada asılı kalabileceğinin ortaya konulduğu tabir ediliyor. Bu mikro damlacıkların, enfekte olmuş bir kişinin 1 – 2 metre ötesinde de risk teşkil ettiği vurgulanıyor. ABD Ulusal Sıhhat Enstitüsü tarafından yapılan laboratuvar testlerinin erken sonuçlarına nazaran koronavirüs, aerosol halinde hava 4 saat boyunca asılı kalabiliyor.
Nisan ayında Nature mecmuasında yayınlanan bir araştırmaya nazaran, Çin’in Wuhan kentindeki iki hastaneden toplanan aerosollerde de koronavirüs tespit edilmişti. “Süper yayılma” olayları, ispatları daha da güçlendiriyor. Technology Review’da yer alan habere nazaran, ABD’de gerçekleştirilen bir koro provasında, inançlı uzaklık korunmasına karşın yaklaşık 50 kişi enfekte oldu.
Virüs, burada bahsedildiği üzere haya yoluyla geçiyorsa toplumsal aralık tedbirleri büsbütün anlamsız hale gelebilir, bilhassa kapalı alanlarda. Ayrıyeten maske takmak da çok çok daha değerli hale gelebilir. Ayrıyeten koronavirüs hastalarıyla ilgilenen sıhhat çalışanlarının N95 üzere yüksek kaliteli maskeler takmasını gerektirebilir.
